Η επίθεση των Λατίνων

Το 1275 το μοναστήρι, που ανακαινίστηκε από τον Ιβάν Ασέν, δέχτηκε επίθεση από τους Λατίνους, οι οποίοι ήρθαν να πείσουν τους μοναχούς του Αγίου Όρους να αναγνωρίσουν την ένωση της Ανατολικής Ορθοδόξου Εκκλησίας με τον πάπα, η οποία διακυρήχθηκε στη Σύνοδο της Λυών (1274) και υπογράφθηκε από τον αυτοκράτορα Μιχαήλ Η' Παλαιολόγο, και να αναγνωρίσουν το πρωτείο και την ηγεμονία του πάπα της Ρώμης. Οι Ζωγραφίτες μοναχοί αποκήρυξαν την ένωση και υπερασπίστηκαν την Ορθοδοξία μας. Είκοσι δύο μοναχοί και τέσσερις λαϊκοί κλείστηκαν στον πύργο της Μονής, και, μη δεχόμενοι τους πιέσεις των Λατίνων, βρήκαν το μαρτυρικό θάνατό τους στις 10 Οκτωβρίου 1275. 

Πολύ σύντομα όμως, το μοναστήρι ανακαινίστηκε και ενισχύθηκε, έχοντας τη γενναιόδωρη υποστήριξη Βυζαντινών βασιλέων και Βούλγαρων τσάρων. Ήδη από το 1289, ο αυτοκράτορας Ανδρόνικος Β' Παλαιολόγος επιβεβαίωσε με χρυσόβουλό του όλα τα παλιά προνόμια και κτήματα της μονής. Το 1342, ο τσάρος Ιβάν Αλεξάνταρ της Βουλγαρίας δώρισε στη Ζωγράφου πολλά κτήματα, τα οποία παρείχαν στους μοναχούς τα απαραίτητα προς το ζην. Στα τέλη του 14ου αιώνα ενισχύθηκαν οι σχέσεις και με το Βουλγαρικό κράτος και ιδιαίτερα με την πρωτεύουσα Τύρνοβο. Εκείνη την εποχή στο Άγιο Όρος εγκαταβίωσαν οι μετέπειτα πατριάρχες Τύρνοβο Θεοδόσιος Β’ και Ευθύμιος.

Συντάκτης του κειμένου: Γκεόργκι Μίτοφ