ΓΙΑ ΤΟ ΜΟΝΑΣΤΗΡΙ

Ο αρσανάς

Το λιμάνι της Μονής Ζωγράφου, από τα χρόνια της Τουρκοκρατίας μέχρι σήμερα, είναι γνωστό ως «αρσανάς». Σε αυτό το μέρος, στα αρχαία χρόνια υπήρχε μικρός οικισμός με τα απαραίτητα κτίρια για την καθημερινή ζωή. Ακριβώς μπροστά από την προβλήτα του αρσανά ήταν η αρχαία παγανιστική πόλη της Σκόλου, την οποία εδώ και πολύ καιρό την έχει καταπιεί η θάλασσα.

Σήμερα, το κεντρικό λιμάνι του Αγίου Όρους είναι η Δάφνη, αλλά κάποτε ήταν ο δικός μας αρσανάς. Λειτούργησε ως ο κύριος συγκοινωνιακός κόμβος προς ένα μεγάλο μέρος του εσωτερικού του Αγίου Όρους, επειδή ο κόλπος, στον οποίο βρίσκεται, παραμένει ήρεμος ακόμα και σε ταραγμένη θάλασσα, πράγμα που είναι σημαντικό, για να μπορούν να αγκυροβολούν τα σκάφη. Μέχρι σήμερα φαίνονται τα ερείπια ενός μεγάλου κυματοθραύστη, που προστάτευε το λιμάνι από τα κύματα. Επίσης, μέχρι σήμερα σώζεται και ένα μεγάλο υπόστεγο σκαφών για τις βάρκες, που παρέμεναν εδώ.

Στον αρσανά υπήρχαν ακόμα διάφορα κτίρια και εγκαταστάσεις όπως ανεμόμυλος, μεγάλη σιταποθήκη, αρτοποιείο, στάβλοι, λαχανόκηπος, πανδοχείο και αγροτικά κτίρια, ενώ μέχρι σήμερα δεσπόζει ο επιβλητικός πύργος που κτίστηκε εδώ, για να προστατεύει το λιμάνι από τις πολλές πειρατικές επιδρομές. Ο πύργος, μαζί με το υπόστεγο σκαφών, χτίστηκε τον 15ο-16ο αιώνα με δωρεές Μολδαβών ηγεμόνων. Δίπλα στον πύργο βρίσκεται η εκκλησία του Αγίου Νικολάου.

Από τον αρσανά προς τα βόρεια ξεκινάει ο δρόμος προς την Ιερά Μονή Ζωγράφου - περίπου 5 χλμ.